De Marokkaans-Nederlandse ontwerper Aziz Bekkaoui toonde afgelopen vrijdag zijn nieuwe herfst/winter 2015 lijn tijdens de Amsterdam Fashion Week. In zijn nieuwe collectie zijn onder andere de kleuren van de Palestijnse vlag te zien.
Toen ik dit las en de foto’s zag voelde ik gelijk dat hier iets niet klopte. Ik merkte dat veel mensen erg enthousiast waren over zijn ontwerpen en ging nog even aan mezelf twijfelen. Maar er kwamen tegelijkertijd zoveel bezwaren in me op dat ik hier toch graag een statement zou willen maken.
Als antwoord op de vraag van NU.nl waar de collectie over gaat antwoordt Bekkaoui: “De collectie gaat over de liefde voor tradities en open box denken. De tijd van de hokjesgeest en verzuiling is voorbij, het is belangrijk dat je van alles om je heen geniet.” Dat is nogal een uitspraak wanneer je Palestina in gedachte houdt als thema voor een collectie. Hokjesgeest, open box denken, genieten?? De mensen zitten daar opgesloten in een groot hok, ze mogen niet voor zichzelf denken en genieten doen ze al lang niet meer!!
Wanneer ik kijk naar de beelden van de herfst/winter collectie 2015 dan moeten we ons allereerst afvragen of de Palestijnen gezien de huidige situatie en ontwikkelingen winter 2015 wel zullen halen. Er sterven daar momenteel mensen van de kou en voor die mensen is er weinig ‘PRET’-à-porter aan. Mensen daar hebben behoefte aan dikke truien, jassen, dekens en het maakt ze niet uit of het trendy is.
Is het wel esthetisch verantwoord om de sjaal af te pakken van deze mensen en er een eigen snobistisch hebbedingetje van te maken?
In de ontwerpen wordt gebruik gemaakt van de kleuren van de Palestijnse vlag en van het symbool van verzet en strijd: de Keffiyeh, beter bekend als de Palestijnse sjaal. Wat ik me afvraag is of het moreel verantwoord is de vlag uit haar verband te trekken. Palestina is (nog) niet officieel erkend als staat en de Keffiyah en de vlag zijn symbolen voor een eigen staat. De Keffiyah wordt door de Palestijnen gedragen als hoofdbedekking of als sjaal vooral vanwege de politieke boodschap en in tijden van armoede en verwoesting blijkt de sjaal ook een praktische functie te hebben. Men bedekt er gaten in muren mee, rolt er halfbevroren babies in of ze beschermen de neus, mond en ogen tegen traangas. Is het wel esthetisch verantwoord om de sjaal af te pakken van deze mensen en er een eigen snobistisch hebbedingetje van te maken? Alles wat deze mensen zo’n beetje hadden is hen afgepakt. Mogen ze tenminste nog wat symbolen hebben om zich aan vast te houden! Wanneer we deze symbolen als steunbetuiging willen dragen, laten we ze dan in ere houden en dragen zoals ze door de Palestijnen gedragen worden.
Wat ik me ook afvroeg is waar de stoffen gemaakt zijn. Ik herinner me ene Yasser Hirbawi, een Palestijnse man, die in 1961 zijn Keffiyeh fabriek opende.Toendertijd had hij vijftien machines in gebruik, en produceerde gemiddeld zo’n 150.000 sjaals per jaar! Zijn fabriek staat in Hebron en is de laatste fabriek die de deuren tot nu toe nog open heeft kunnen houden. Van de 10.000 sjaals die hij nu nog maar jaarlijks produceert, verlaat er praktisch geen enkele meer Palestina. China heeft de markt overgenomen en brengt een slechtere kwaliteit sjaal op de markt. Iedereen profiteert van het symbool, behalve de Palestijnen.
Heeft Bekkauoi hier rekening mee gehouden? Heeft hij zijn stoffen uit Palestina laten komen voor zijn ontwerpen?
Modeminnend Nederland staat nu te juichen om de ontwerpen van Bekkaoui. Zouden ze dat ook gedaan hebben wanneer er visnetten, gedrenkt in het bloed van de vermoorde vissers van Gaza, verwerkt waren tot tule voor een bruidsjurk? Zouden de mensen nog juichen wanneer ondervoede modellen op blote voeten, opengebarsten door de vrieskou, kleumend en bibberend in deze niemendalletjes de catwalk over zouden strompelen?
De meeste mensen in deze kringen zagen ooit de keffiyeh als een symbool voor mislukte linkse relschoppers maar nu mogen de schaapjes van Bekkaoui ze even hip vinden.
Ik heb nog even gekeken naar de foto’s voor de zomercollectie 2015 van Bekkaoui. Ik werd verrast door hetzelfde thema, alleen nu in Israëlisch Blauw. Moshe Dayan oogdoekjes in Palestijns motiefje. Hoge Joodse hoeden soms afgewerkt met een Palestijns randje alsof er met een knipoog een compromis wordt gesloten.
Wat mij ook opviel waren de grote strandtassen. Als de mensen al wat bezitten om er in te doen is het strand nu niet de beste plaats om te chillen. Van de zomer werden er nog Palestijnse kinderen doodgeschoten die een balletje trapten op het strand.
Mijn punt is dat dit niet de juiste manier is een politiek statement te maken. Er zijn tal van andere manieren om een publiek te wijzen op leed en onrecht. Bekkauoi had bijvoorbeeld voor zijn stoffen het Palestijnse borduurwerk kunnen gebruiken, afkomstig uit Palestina! Hij had zijn modellen aan het eind van zijn show met een Palestijnse vlag kunnen laten wapperen.
En de belangrijkste vraag is natuurlijk waar de opbrengst naartoe gaat. Ik heb alleen vernomen dat de sieraden in de show in samenwerking met SeeMee zijn gecreëerd, een initiatief waardoor vrouwen in Noord-Afrika en het Midden-Oosten kansen krijgen door creatief werk. Heel mooi natuurlijk, maar waar blijft het grote geld van de winst van zijn kledinglijn?
Wanneer Palestina ooit bevrijd zal worden van haar onderdrukking en een erkende staat zal zijn, wanneer mensen niet in voortdurende angst en onzekerheid hoeven te leven, er weer werk zal zijn, vrije handel gedreven kan worden, de grenzen open, men zelf kan kiezen met wie men in zee wil gaan pas dan kun je met HUN goedkeuring HUN symbool, HUN handelsmerk gebruiken voor economische doeleinden. Want hoe vriendelijk dit ook mag lijken, mode is en blijft ‘big business’!!!
Opinie door Petra
