Op 13 september 2016 is na een hoofdelijke stemming met 75 stemmen voor en 74 stemmen tegen, het wetsvoorstel van Pia Dijkstra ( D66) Actieve Donor Registratie (ADR-systeem) aangenomen. In het nieuwe wetsvoorstel wordt iedereen vanaf 18 jaar aangeschreven als donor, tenzij men reageert op het donorformulier:
– Ik geef toestemming
– Ik geef geen toestemming
– Mijn nabestaanden mogen beslissen
– Een specifiek persoon mag erover beslissen
Het wetsvoorstel moet nog door de eerste kamer en zal getoetst moeten worden aan artikel 11 van de Grondwet, waarin de onaantastbaarheid van het menselijk lichaam is vastgelegd, het recht op individuele zelfbeschikking. Deze mag alleen worden ingeperkt als dat wettelijk wordt geregeld. Maar niet alleen dat, er moet ook sprake zijn van subsidiariteit en proportionaliteit, dwz zijn er geen betere alternatieven en is het middel (geen bezwaar en dus automatisch donor) effectief?
Lichamelijke integriteit
Tegenstanders van het ADR-systeem vinden dat het het recht op de lichamelijke integriteit schendt, aangezien een ieder vanaf 18 jaar automatisch als donor zal worden geregistreerd, tenzij ze het reactie formulier terugsturen en hun keuze aanvinken. Voorstanders vinden juist dat het mensen actief aanspoort om zelf na te denken over wat er met hun lichaam gebeurt.
DENK: “keuze bij uitgifte paspoort”
Groep Kuzu/ Öztürk heeft tegen dit wetsvoorstel gestemd. Selçuk Öztürk van DENK denkt dat automatisch registreren van donoren vanaf 18 jaar, onrecht zal doen aan een grote groep burgers die vaak niet op brieven van de overheid reageren of het vergeten, ook rekening houdend met de naar schatting 1 miljoen functioneel analfabeten in Nederland. Daarom stelden ze een alternatief voor: actieve donorregistratie bij uitgifte van een paspoort of een identiteitskaart. Ze pleiten dus voor een Actief Donor registratie systeem die uitgevoerd wordt door de gemeenten. Iedere burger die een nieuw paspoort of identiteitskaart krijgt van de gemeente, zou ter plekke aan de dienstdoende ambtenaar moeten aangeven of hij/zij donor wil zijn. Bij twijfel vult de ambtenaar geen formulier in. Zo krijgt een burger dus op meerdere momenten in zijn leven de mogelijkheid om zijn keuze wat betreft orgaandonatie te wijzigen. Volgens Şelçuk Öztürk maakt registratie bij uitgifte paspoort de ADR actiever en actueler. Hij verzocht de regering ook bij voorlichting over orgaandonatie aan burgers, niet alleen te wijzen op de noodzaak ervan, maar ook de omstandigheden te schetsen, waarin de organen van een orgaandonor gebruikt kunnen worden en de manier waarop dat gebeurt.
Is de overheid wel te vertrouwen?
Nadenken over wat er met je organen na de dood gebeurt, is geen leuke bezigheid. Ik denk dat bijna iedereen een orgaan zou willen ontvangen, wanneer je leven erdoor gered kan worden. Toch heb ik en ik denk velen van ons moeite met beslissen om de overheid te machtigen mijn organen te gebruiken en door te geven. De noodzaak voor meer donoren is iedereen wel duidelijk, maar in hoeverre vertrouw ik mijn overheid? Ik denk zelfs dat het gebrek aan vertrouwen, een grotere rol speelt in het niet willen (durven) doneren van je organen, dan dat men een ander geen nieuw hart of long gunt. In deze tijden, waarin de overheid onze privacy grof schendt, denk maar aan Edith Schippers, die doodleuk een betoog hield over de superioriteit van onze cultuur en ondertussen onze medische gegevens praktisch openbaar heeft gemaakt. Zorgverzekeraars kunnen die inzien bij vermoeden van fraude. Fraude? Als het op fraude door patiënten aankomt, betreft het slechts 0.002% van alle verzekerden. Er is dus geen enkele rechtvaardiging voor. Edith behartigt niet onze belangen, maar die van haarzelf en haar man, zo lijkt het.
Overheid, ik zeg u eerlijk, ik vertrouw u niet. Dit wantrouwen speelt al zo’n 10/15 jaar. Mijn overheid die al pooier en drugsdealer speelt en nu aast op onze organen. Mijn overheid die onze privacy schendt en niet te vergeten: meet met twee maten. Ja, ik gun mijn medeburger mijn organen, om weer gezond te worden of langer te leven, maar ik vertrouw U mijn lichaam niet toe. Mocht het wetsvoorstel van Pia Dijkstra door de eerste kamer komen, en wij automatisch donor worden, roep ik iedereen op om bewust na te denken en het formulier waarop u kunt aangeven of u wel of geen toestemming geeft terug te sturen. Verzaak het niet.
